Nitrit, hiçbir zaman serbest olarak elde edilmeyen, ancak çözelti halinde bulunan bir asit türüdür. Nitrit, proteinli maddelerin bozunması ile sulara geçmektedir. İçme sularında nitrit azotu miktarının, normal olarak bir litrede 0.1 miligramın üzerine çıkmaması gerekir.
Nitrit, klor ile temizlik uygulamalarında olduğu gibi kimyasal ya da enzimatik olarak aminlerle reaksiyona girdiği zaman kanserojen özellikte olan nitrosaminler oluşturmaktadır. Yeni oluşmuş evsel atıksularda nitrat çok az miktarda bulunur. Ancak nitrifikasyonun gerçekleştiği biyolojik arıtma tesisleri çıkışında konsantrasyon çok yüksektir.
Nitrit, evsel atıksularda bulunan amonyaklı bileşiklerin nitrifikasyonu ile oluşmaktadır. Yetkili laboratuvarlarda nitrit azotu tayin etmek için uygulanan yöntemlerin hepsi spektrofotometrik özelliktedir. Bu yöntemler dört temel grupta toplanmaktadır:
- Aromatik aminlerin diazotizasyonu ve azo boyalar ile birleştirilmesi
- Organik molekülün nitrit kullanılarak oksidasyonu
- Serbest kromojen köklerinin oluşumu
- Nitroso bileşiklerinin oluşumu
Nitrat, birçok fotosentetik ototroflar için önemli bir besin maddesidir. Bilindiği gibi ototroflar kendi kendine beslenebilen, beslenmek için gereken gıdayı kendi başına üretebilen canlılardır. Nitrit ise hem amonyak azotunun nitrata dönüşmesinde, hem de nitratın indirgenmesinde ara oksidasyon adımlarında yer alır. Bu dönüşüm ve değişimler, atıksu arıtma tesislerinde, su dağıtma sistemlerinde ve doğal sularda görülebilir.
Kanalizasyonlar, fabrika atıkları, ilaç ve kağıt fabrikalarından çıkan zararlı kimyasal maddeler, erozyon sonucu sürüklenen topraklar, evsel atıklar, tarım ilaçları ve gübreler, deniz taşıtlarından çıkan mazot, katran ve yanmış yağlar, enerji santrallerinden çıkan sıcak suların yüzey sularına karışması, suda çözünmeyen deterjanlar ve daha birçok nedenle sular kirlenmektedir. Suların kirlenmesi ise canlılar için ciddi tehlike yaratmaktadır. Bu yüzden yasal düzenlemeler ve yayınlanan standartlar ile bir takım sınırlamalar getirilmektedir.
Bu yüzden akredite laboratuvarlarda gerçekleştirilen su ve atıksu ölçümleri büyük önem taşımaktadır.