Tekstil sektöründe kullanılan polyester lifler oldukça temizdir. Polyesteri boyamak için genellikle dispers boyar maddeler kullanılmaktadır. Dispers boyama sürecinde, mekanik olarak 1 mikronun altında öğütülmüş olan dispers boya tanecikleri kullanılır. Bu maddeler yüksek ısıda, suda moleküler olarak çözünür ve aynı ısıda polyesterin sıvı özelliği gösteren bölgesi tarafından emilir. Boyar madde önce polyesterin yüzeyine yapışır, daha sonra polyesterin içine yavaş yavaş nüfuz eder.

Dispers boyar maddeler, amino ve hidroksil grupları olan, düşük molekül ağırlıklı bileşiklerdir. Boyama sırasında, elyaf ile boyar maddedeki amino ve hidroksil grupları arasında bağ kurulur. Polyester elyaf sudan kaçış özelliği gösterir ve büyük moleküllü boyar maddeler elyaf içine kolayca giremezler. Bu nedenle polyesterin boyanmasında en çok kullanılan boyar maddeler, dispers boyar maddeler olmaktadır.

Dispers boyar maddeler ilk olarak asetat lifleri boyandığı için asetat boyaları olarak adlandırılmıştır. Bugün artık bütün sentetik ürünlere uygulandığı için dispers boyalar olarak anılmaktadır.

Bütün boyalar gibi dispers boyalar da neticede bir kimyasaldır ve bazı türleri kanserojen etkiler göstermektedir. Bu açıdan tekstil ürünlerinin dispes boya özellikleri yönü ile de test edilmeleri gerekmektedir.

Yerli veya yabancı akreditasyon kuruluşlarından, TS EN ISO/IEC 17025 standardı kapsamında akredite olan laboratuvarlarda yapılan kimyasal ve ekolojik testler arasında, tekstil ürünlerinde kanserojen dispers boyar maddelerin miktarını tayin etmek için testler yapılmaktadır. Bu çalışmalarda şu standartlar esas alınmaktadır:

• DIN 54231 Tekstil - Dispers boya kaplamalarının belirlenmesi
• TS EN ISO 105-Z04 Tekstil - Renk haslığı deneyleri - Bölüm Z04 - Dispers boyaların dağılabilirliği

Laboratuvarlar kaliteli, hızlı ve güvenilir sonuçlar alabilmek için en son teknolojiye uygun bir altyapıya ve eğitimli ve deneyimli bir çalışan kadrosuna sahip olmak zorundadır.