Deterjanlar, ana madde olarak içlerinde sentetik yüzey aktif madde bulunan temizlik maddeleridir. Köpük oluşturma özellikleri yüzünden deterjanların doğal sularda bulunması önemlidir. Detejan üreten firmalar 1960’lı yıllardan itibaren, alkil benzen sülfonat (ABS) üretiminden, biyolojik olarak ayrışabilen lineer alkil benzen sülfonat (LAS) üretimine dönüşüm yapmışlardır. Bu üretim değişikliği ile deterjanlarda köpük sorununun önüne geçilmiştir. Bugün en yaygın kullanılan deterjan yüzey aktif maddesi LAS’tır.
Sağlık Bakanlığı 2005 yılında şu tebliği çıkarmıştır: Deterjanlarda Bulunan Anyonik, Noniyonik, Amfolitik, Katyonik Yüzey Aktif Maddelerin Biyolojik Parçalanabilirlik Oranı ve Anyonik ile Noniyonik Yüzey Aktif Maddelerin Biyolojik Parçalanabilirlik Oranı Test Metodları Tebliği. Bu tebliğ, deterjanların içinde bulunan anyonik, noniyonik, katyonik ve amfolitik aktif maddelerin biyolojik parçalanabilirlik oranlarını ve bu oranların test yöntemlerini açıklamaktadır.
Bu tebliğe göre, formülünde biyolojik parçalanabilirlik oranı yüzde 80’den az olan anyonik ve noniyonik yüzey aktif maddeler bulunduran deterjanların tüketicilere sunulması yasaktır.
Anyonik yüzey aktif maddelerde biyolojik parçalanabilirlik oranı, şu yöntemlerden en az biri kullanılarak tespit edilebilir: OECD yöntemi, Almanya’da kullanılan yöntem, Fransa’da kullanılan yöntem, İngiltere’de kullanılan yöntem.
TS EN ISO/IEC 17025 standardına uygun şekilde akredite olan laboratuvarlarda gerçekleştirilen testlerde esas alınan standartlar şunlardır:
- TS 5606 Yüzey aktif maddeler – Deterjanlar - Asidik ortamda hidrolize dayanıklı anyonik aktif madde (eser miktarda) tayini
Bu standart, asidik ortamda hidrolize dayanıklı anyonik aktif maddelerin miktarlarını tespit etmek için uygulanan bir yöntemi açıklar.
- TS 5607 Yüzey aktif maddeler - Deterjanlar- A lkali şartlarda hidrolizlenebilen anyonik aktif maddeler - Hidrolizlenebilen ve hidrolizlenemeyen anyonik aktif madde tayini
Bu standart, deterjanlarda hidrolizlenebilen ve hidrolizlenemeyen anyonik aktif madde içeriğini tespit etmek için uygulanan bir yöntemi açıklar.